วัยทองหรือที่รู้จักในภาษาอังกฤษว่า “Menopause” เป็นช่วงเวลาที่ผู้หญิงหยุดมีประจำเดือนโดยถาวร ส่วนใหญ่เกิดขึ้นในผู้หญิงที่อายุระหว่าง 45-55 ปี แต่ก็อาจเกิดขึ้นได้ก่อนหรือหลังช่วงอายุนี้เล็กน้อย
สาเหตุของวัยทองคืออะไร ?
วัยทองเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมนในร่างกาย โดยเฉพาะการลดลงของระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ควบคุมระบบสืบพันธุ์และการมีประจำเดือน
ใครเป็นวัยทองได้บ้าง ?
ทุกผู้หญิงที่ผ่านเข้าสู่ช่วงอายุที่กล่าวมาข้างต้นจะเข้าสู่วัยทองในที่สุด นอกจากนี้ บางกรณีเช่นการผ่าตัดเอามดลูกหรือรังไข่ออก รังสีบำบัด หรือการรักษาด้วยเคมีบำบัดที่ส่งผลกระทบต่อรังไข่ก็อาจทำให้ผู้หญิงเข้าสู่วัยทองได้เร็วขึ้น
วิธีรับมือกับวัยทอง ?
1. การดูแลสุขภาพร่างกายและจิตใจ – ออกกำลังกายสม่ำเสมอ, กินอาหารที่มีประโยชน์, รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ, และพักผ่อนให้เพียงพอ
2. การใช้ยา – มีการใช้ยาเสริมฮอร์โมนเพื่อบรรเทาอาการวัยทอง แต่ควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาข้อดีข้อเสียและความเหมาะสม
3. การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต – ลดการบริโภคคาเฟอีนและแอลกอฮอล์, งดสูบบุหรี่, และหลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้อาการร้อนวูบวาบ (hot flashes) เกิดขึ้นง่าย
4. การให้การสนับสนุนทางอารมณ์ – คุยกับเพื่อนหรือครอบครัวเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ร่วมกลุ่มสนับสนุน หรือปรึกษาจิตแพทย์หากมีอาการซึมเศร้าหรือวิตกกังวล
วิธีป้องกันไม่ให้เป็นวัยทอง ?
1. การดูแลสุขภาพร่างกาย: การออกกำลังกายสม่ำเสมอสามารถช่วยเพิ่มระดับฮอร์โมนเอนดอร์ฟินในร่างกาย ซึ่งช่วยบรรเทาอาการอ่อนเพลียและซึมเศร้าที่อาจเกิดขึ้นได้ในช่วงวัยทอง การออกกำลังกายยังช่วยให้กระดูกแข็งแรง ลดโอกาสเป็นโรคกระดูกพรุน ซึ่งเป็นโรคที่มักเกิดขึ้นหลังจากวัยทอง
2. การรับประทานอาหารที่สมดุล: อาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดีสูง เช่น นมและผลิตภัณฑ์จากนม, ผักใบเขียว, และปลาที่มีไขมัน สามารถช่วยสนับสนุนสุขภาพกระดูก การบริโภคผักผลไม้จำนวนมากและอาหารที่มีไฟเบอร์สูงก็ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดี
3. การลดหรืองดการบริโภคสารกระตุ้น: อย่างคาเฟอีนและแอลกอฮอล์สามารถช่วยลดอาการร้อนวูบวาบและปัญหาการนอนหลับ
4. ไม่สูบบุหรี่: การสูบบุหรี่ไม่เพียงแต่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคกระดูกพรุน แต่ยังทำให้เกิดอาการร้อนวูบวาบและปัญหาสุขภาพอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับวัยทอง
5. การจัดการความเครียด: การฝึกโยคะ การทำสมาธิ และการใช้เวลาผ่อนคลายอาจช่วยให้จัดการกับความเครียดและปรับปรุงอารมณ์ได้
แม้ว่าเราอาจจะทราบว่าวัยทองคืออะไร แต่ไม่สามารถป้องกันไม่ให้เป็นวัยทองได้ แต่การดำเนินชีวิตที่มีสุขภาพดีสามารถช่วยให้ร่างกายและจิตใจพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงในช่วงนี้ได้ดียิ่งขึ้นและช่วยให้ผ่านพ้นช่วงเวลานี้ได้ง่ายขึ้น การรับมือกับวัยทองเป็นเรื่องส่วนบุคคลที่ต้องการความเข้าใจและการปรับตัว เป็นไปได้ว่าจะต้องทดลองหลายวิธีเพื่อดูว่าอะไรทำให้รู้สึกดีที่สุดสำหรับตัวเองในช่วงเวลานี้